ذره بین موتور جستجوی جایگزین گوگل

شرکت همراه اول که یکی از بزرگترین اپراتورهای تلفن همراه محسوب می‌شود، در ۱۷ اسفندماه از موتور جستجوی بومی به نام "ذره‌بین" رونمایی کرد. بنا به گزارش ایسنا، همراه اول در حاشیه‌ی افتتاح «مرکز مانیتورینگ پلتفرم‌های دیجیتال» موتور جستجوگری را رونمایی کرد که پروژه‌ آن از چندین ماه قبل شروع شده بود. به ظاهر شرکت همراه اول بنا دارد تا در کنار موتور جستجوی ذره‌بین، یک مرورگر را نیز راه‌اندازی کند. رئیس مرکز ملی فضای مجازی راجع به موتور جستجوی ذره بین اشاره کرد که:

"این موتور جست‌وجو از قابلیت‌های محلی بسیار خوبی برخوردار است و امیدواریم بتواند بخش بزرگی از نیازهای مردم را بهتر از مرورگرهای خارجی تأمین کند"

این موتور جستجوگر در حال حاضر در اپ استورهای ایرانی قابل دانلود است و در توضیحات این اپلیکیشن بیان شده است که:

«ذره‌بین یک سوپر وب ‌گرد رایگان فارسی‌ است که جست ‌و جو و گشت‌ و گذار در دنیای بی‌‌انتهای اینترنت را آسان می‌کند»

احتمالاً ذره بین را که نام یکی از موتور جستجو‌های بومی است تا کنون شنیده باشید. این موتور جستجو که از زمان رونمایی موجب جنجال‌های بسیاری شده و بسیاری از فعالان در حوزه‌های مختلف آی تی در خصوص آن به بحث و بررسی پرداختند، محصول و خروجی کار شرکت همراه اول است.  در این مقاله درصدد هستیم که به طور اختصاصی به این موتور جستجوی بومی یا محلی بپردازیم و جزئیاتی دقیق را در خصوص این تولید داخلی در اختیار شما قرار دهیم.  از جمله ویژگی‌هایی که برای این جستجوگر به آن اشاره شده، این است که هزینه‌ اینترنت مصرفی استفاده از ذره ‌بین برای سایت‌‌های ایرانی نیم ‌بها و برای ‌سایت‌های بین‌المللی، تمام‌ بها محاسبه می‌گردد. این هزینه، با فعال‌سازی بسته‌های هدیه ذره ‌بین رایگان است.

گفته شده است تماشای ویدئو در شبکه‏‌های اجتماعی و وبسایت‌‏‌های دیگر، در تب ویدئوی ذره‌بین، همیشه با ترافیک نیم ‌بها محاسبه می‏‌‌گردد. از ویژگی‌های دیگر آن این است که برای این جستجوگر ذکر شده است باید به موارد زیر اشاره کرد:

1.  ‏زبان مورد استفاده در مرورگر ذره‌بین فارسی‌ است.
2.  ذره‌بین امکان جست ‌و جو و دسترسی طبقه‌بندی‌ شده به متن، تصویر، ویدئو (کلیپ، فیلم و سریال) و موسیقی را فراهم می‌کند.
3.  جست ‌و جو در ذره بین، ساده ا‌ست و نیاز به هیچ تخصصی ندارد.
4.  سرعت جست ‌و جو و رسیدن به نتیجه‌ دلخواه در ذره بین بالا است؛ تنها با یک کلیک!

موتور جستجو ذره‌ بین 

این جستجوگر ایرانی که یکی از موفق‌ترین موتورهای جستجو محلی یا بومی است، نسبت به نمونه‌های مشابه داخلی آن محصولی بسیار نوین محسوب می‌شود که حاکی از پیشرفت‌های مهندسین ایرانی است.مدت زمان کوتاهی است که از معرفی و رونمایی این جستجوگر گذشته اما باعث شده است که جنجال‌های زیادی سر آن ایجاد شود و موافقین و مخالفین بسیاری در خصوص آن اظهار نظر کرده‌اند. 
در تاریخ 17 اسفند 1399 شاهد معرفی این جستجوگر بودیم که همراه اول توانست آن را در جمعی از متخصصین راه اندازی کند و رییس مرکز ملی فضای مجازی نیز در خصوص آن در جمع حضار سخنرانی داشتند و نسبت به آینده این موتور جستجو اظهار امیدواری کردند. 

ویژگی‌های موتور جستجوی ذره بین 

در این بخش می‌خواهیم که مهم‌ترین ویژگی‌های ذره بین، موتور جستجوی محلی را برشمریم.
ویژگی‌های ذره بین موارد زیر هستند: 

1. زبان برنامه‌ریزی شده در این جستجوگر ایرانی که به عنوان سوپر وبگرد ایرانی شناخته می‌شود، فارسی است.
2. افرادی که با استفاده از این جستجوگر به وبسایت‌های مختلف وارد شوند، در صورتی که وبسایت ایرانی باشد، هزینه‌هایش به شکل نیم‌بها محاسبه خواهد شد. اما هزینه‌های مربوط به جستجوی وبسایت‌های خارجی به طور کامل (تمام بها) از حساب اینترنت کاربران کسر خواهد شد.
3. دارای بخشی که در آن ویدئوها نمایش داده شده و می‌توانید به راحتی به تماشای آن‌ها بنشینید.
4. محتواهای متنی، موسیقی، ویدئویی و تصاویر در این جستجوگر دسته‌بندی شده‌اند.
5. فضای جستجوگر ساده است و به راحتی می‌توانید نحوه کار کردن با آن را در زمان کوتاه یاد بگیرید.

مزایای استفاده از موتور جستجوی ذره بین 

شاید برای برخی از افراد این پرسش مطرح شود که به کارگیری این جستجوگر ایرانی چه مزایایی دارد، که آن‌ها را ترغیب به استفاده کند تا بتوانند از سایر جستجوگرها چشم پوشی کنند. 
مهم‌ترین نکات مثبت یا مزایایی که جستجوگر ذره بین دارد در این است که:

1.  در این موتور جستجوگر بسته‌های هدیه‌ای در نظر گرفته شده است که با فعال ساختن آن‌ها می‌توانید میزان هزینه‌های مربوط به وبگردی را کاهش دهید یا حتی به صفر تومان (رایگان) برسانید.
2. پخش کردن و مشاهده‌ی ویدئوها در این موتور جستجو همواره با 50 درصد هزینه (به صورت نیم بها) محاسبه خواهد شد.
3. افرادی که با این موتور جستجو کار می‌کنند قطعاً تایید خواهند کرد که مهندسین و برنامه‌نویسان این موتور جستجو نهایت تلاششان بر این بوده است که روند کار کردن در این موتور جستجو دشوار نباشد و همه افراد با هر سنی و تخصصی بتوانند از امکانات آن بهره‌مند شوند. 

موتور جستجوی ذره بین را از کجا دانلود کنیم؟

به منظور تسهیل دسترسی به موتور جستجوی ایرانی ذره‌بین اقداماتی انجام شده است که کاربران اندرویدی بتوانند در اپ استورهای اندرویدی آن را پیدا کنند و با دانلود کردن آن بر روی گوشی‌هایشان از امکانات این موتور جستجور بهره‌مند شوند. 
بنابراین، همانطور که سایر برنامه‌ها را از اپ استور دانلود می‌کنید، به راحتی می‌توانید ذره بین را جستجو کرده و دانلود کنید. 

وضعیت استقبال از موتور جستجوی ایرانی ذره بین

متاسفانه می‌توان گفت که تاکنون (تا زمان حال که این مقاله در حال نگارش است)، پروژه افتتاح موتور جستجوی ایرانی ذره‌بین با شکست مواجه شده است، زیرا که راه‌اندازی و گسترش استفاده از آن نیازمند بسترهایی است که ما همچنان در آن زمینه‌ها ضعف قابل توجهی داریم. برای مثال این موتور جستجو زمانی می‌تواند پیشرفت کند و به جهت اقتصادی روند خوبی را طی کند که 400 میلیون کاربری از آن استفاده کنند که به زبان فارسی مسلط هستند. 
بنابراین احتمالاً مدت زمان زیادی باید به انتظار مشاهده عاقبت این پروژه نشست. 

شباهت نتایج جستجوی ذره‌ بین با گوگل

بر حسب بررسی‌های انجام شده، نتایج ذره ‌بین شباهت بسیار زیادی به نتایج گوگل دارند، به عنوان مثال، در صورت تایپ کردن عبارتی در باکس جستجوی ذره ‌بین متوجه خواهید شد که کلمات پیشنهادی (Suggestions) شباهت بسیار زیادی به پیشنهادهای گوگل دارند و در بسیاری از موارد، تنها ترتیب قرارگیری آن‌ها کمی تفاوت دارد.

برای مثال می‌توانیم نمونه‌های زیر را در نظر بگیریم، با جستجوی کلمه «استارلینک»، ترتیب نتایج نشان داده‌ شده در موتور جستجوی گوگل و ذره ‌بین به این صورت است:

• صفحه‌ ویکی ‌پدیای استارلینک
• مقاله‌ی استارلینک در زومیت
• وب‌سایت استارلینک
• خبرگزاری مهر
• انتخاب
• ایسنا
• ایرنا
• دنیای اقتصاد

عبارات پیشنهادی نشان داده ‌شده در انتهای صفحات جست ‌و جو نیز تقریبا یکسان است:

جستجوی عبارت استارلینک در ذره بین:

جستجوی عبارت استارلینک در گوگل:

جستجوی تصاویر در ذره‌بین:

با نگاهی گذرا به قسمت جستجوی تصاویر متوجه خواهیم شد که تصاویر نشان داده شده در موتور جستجوی ذره ‌بین تقریباً مشابه همان نتایج جستجوی تصاویر گوگل و از منابع دقیقاً یکسان است و تنها ترتیب نمایش این نتایج فرق می‌‌کند. کلمات پیشنهادی از سوی گوگل و ذره بین که در قسمت بالای جستجوی تصاویر نشان داده می‌شود نیز دقیقاً مشابه یکدیگر است.

دیگر نکته جالب توجه نیز این است که به هنگام بررسی جستجوی تصاویر ذره‌بین پیش‌ نمایش تصاویر (Thumbnail) دقیقا همانند عکس‌های موجود در گوگل بر روی gstatic.com میزبانی می‌گردند. وب سایت gstatic.com دامنه‌‌ای منتسب به گوگل است. گوگل در جهت بهبود عملکرد موتور جستجوی خویش و کاهش زمان لود کردن نتایج کاربران، محتوای استاتیک (کد جاوا اسکریپت، CSS و تصاویر) را روی دامنه‌های مختلف و از طریق CDNهایی که از لحاظ جغرافیایی به مکان کاربر نزدیک‌‌تر هستند، عرضه می‌کند.

جستجوی تصاویر در گوگل:

جستجوی تصاویر در ذره بین:

با این‌ وجود، جناب آقای یاسر رایگانی، مدیر مسئول ارتباطات همراه اول در جواب به پرسش یک کاربر در حساب توئیتر اینگونه می‌گوید که نتایج موتور جستجوی ذره ‌بین، مستقل از دیگر موتور جستجوها است.

ابولحسن فیروز آبادی رئیس مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه در مرکز مانیتورینگ پلتفرم‌‌های دیجیتال همراه اول تمهیداتی فراهم شده تا وضعیت استفاده از سکوها، برنامک‌ها و اپلیکیشن‌‌های ایرانی رصد شود، گفت: «در این مرکز VODها، سکوی آموزشی شاد، پیام‌ رسان‌‌ها که حداقل شامل چهار پیام‌ رسان با تاثیر وسیع ملی هستند، برای استفاده مردم مانیتور می‌شود.»

امکانات موتور جستجوی ذره بین

‏همچنین بیان شده است که در بستر موتور جستجوی ذره‌ بین می‌توان به این موارد نیز دسترسی داشت:

1. دسترسی راحت به اخبار و اطلاعات روزانه
2. اطلاع از نرخ‌های طلا، ارز، سکه و بورس
3. دسترسی به صورت لحظه‌‏ای به وضعیت آب ‌و هوا و شرایط جوی
4. پیگیری اخبار ورزشی و نتایج زنده فوتبال
5. امکان مقایسه و خرید اینترنتی
6. دسترسی آسان و به صرفه به پربیننده‌ترین و به‌ روزترین محتواهای شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و وبسایت‌های ایرانی
7. تماشا و دانلود انواع ویدئو (کلیپ، فیلم و سریال)

علیرغم این که راه‌اندازی پروژه‌ی موتور جستجوگر ذره بین ایرانی با هزینه کردن بودجه‌های میلیاردی همراه بوده اما متاسفانه نتوانست توجه و علاقه کاربران را جلب کند. طبیعی است در روزگار ما که رشد و گسترش تکنولوژی و بسیاری از پیشرفت‌ها در حوزه جستجوگرها به ثانیه‌ها وابسته است نتوانیم با ابر قدرت‌های جهانی مقابله موفقیت‌آمیزی داشته باشیم. اما این نکته مثبت را می‌توانیم یادآور شویم که موتور جستجوی ذره بین نسبت به سایر جستجوگرهای ایرانی روند رشدی قابل توجهی را نشان می‌دهد. همین نکته نقطه امیدی است که بتوانیم روند روبه رشدی را در آینده پیش‌بینی کنیم. 

سخن آخر

در طی سالیان گذشته، شاهد معرفی تعدادی موتور جستجوی ایرانی دیگر با نام‌هایی تحت عنوان موتور جستجوی یوز و پارسی ‌جو بوده‌ایم که هیچ کدام از آن‌ها به هیچ عنوان نتوانستند رضایت کاربران ایرانی را جلب کنند و نتایج قابل قبولی به کاربران ارائه دهند. چرا که موتورهای جست ‌و جو به یکی از پیچیده‌ ترین ساختارهای نرم ‌افزاری و زیرساختی دنیا نیاز دارند که فراهم کردن آن کار ساده‌ای نیست. قابلیت دسترسی به منابع در حوزه‌های گوناگون، نیاز به یک موتور جست ‌و جو با الگوریتم‌های دقیق، پیشرفته و بسیار پیچیده دارد تا بتواند جزئی‌ترین موارد مرتبط با اطلاعات در سطح گسترده‌‌ی اینترنت را پیدا کند، دسته‌بندی و رتبه‌‌بندی کند و به ‌سرعت در اختیار کاربران قرار دهد.

حال باید منتظر بود و مشاهده کرد سرنوشت موتور جستجوی بومی ذره بین چه خواهد بود و به کجا ختم خواهد شد. هرچند کارکرد اولیه‌ آن نشان دهنده این است که ممکن است برتری‌هایی نسبت به نمونه‌های بومی دیگر داشته باشد، اما اینکه تا چه میزان می‌‌تواند به نمونه‌های بین‌المللی نزدیک شده و اصولاً چه ارزش افزوده‌ای برای کاربران ایجاد می‌کند، سوالات مهمی هستند که تنها زمان پاسخ آن‌‌ها را مشخص خواهد کرد.

آیا از مرورگر ذره بین استفاده کرده‌اید؟ نظرتان درباره آن را برای مخاطبان ناپ شاپ بنویسید تا دیگران از تجربیات شما استفاده کنند.