نرم افزار متن باز چیست؟ بررسی ویژگی ها و مزایا و معایب

برنامه‌های منبع باز برنامه‌هایی هستند که کد منبع خود را در دسترس کاربران قرار می‌دهند و کد منبع دستورات کدی است که برنامه‌ها در آن نوشته شده‌اند و زمانی که این کد در دسترس قرار می‌گیرد، هر کسی می‌تواند این برنامه‌ها را به دلخواه خود مطابق با مجوز مشخص شده تغییر دهد. 

نرم افزار متن باز چیست؟

نرم‌افزار متن‌باز (oss) نرم‌افزاری است که با کد منبع توزیع می‌شود که می‌تواند توسط کاربران خوانده یا اصلاح شود، بر خلاف نرم‌افزارهای سنتی که در قالب کامپایل‌شده غیرقابل تغییر توزیع می‌شوند. نرم‌افزار منبع باز با فرمت‌های همراه و غیرکامپایل ارائه می‌شود که امکان اصلاح کد باز را فراهم می‌کند، در حالی که در مجوزهای نرم‌افزار سنتی، این ویژگی به دارندگان حق چاپ محدود می‌شود.

همه توسعه‌دهندگان نرم‌افزار دوست ندارند از نرم‌افزار منبع باز استفاده کنند تا علامت خود را روی هر نرم‌افزاری که روی آن کار می‌کنند، حفظ کنند. اما بسیاری از آنها آن را پذیرفتند زیرا ممکن است در نهایت منجر به برنامه های کاربردی با کیفیت بالاتر شود.

هدف نرم افزار منبع باز

OSS به برنامه نویسان اجازه می دهد تا با یافتن و رفع اشکالات در کد، به روز رسانی نرم افزار برای همگام شدن با فناوری جدید و ایجاد ویژگی های جدید، در بهبود نرم افزار همکاری کنند. رویکرد مشترک به پروژه های منبع باز به سود کاربران نرم افزار است. از آنجایی که باگ‌ها سریع‌تر برطرف می‌شوند، ویژگی‌های جدید بیشتر اضافه و منتشر می‌شوند، و نرم‌افزار با برنامه‌نویسان بیشتری که به دنبال اشکالات در کد هستند، پایدارتر است. به‌روزرسانی‌های امنیتی سریع‌تر از بسیاری از نرم‌افزارهای اختصاصی که اجازه تغییر را نمی‌دهند پیاده‌سازی می‌شوند، بنابراین بهره‌مندی از تجربیات برنامه‌نویسانی که از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند و امکان توسعه آن‌ها هدف اصلی وجود این نرم‌افزار است.

استانداردهای نرم افزار منبع باز

در دسترس بودن: خدمات و تمامی نسخه های نرم افزار، همراه با هر ویژگی اضافی جدید، باید در بازار موجود باشد.

قابلیت اطمینان: به معنای بلوغ و محبوبیت است. منظور از بلوغ جدید بودن یا نبودن یک نرم افزار در بازار است، در حالی که محبوبیت مربوط به کاربران مختلف نرم افزار است و هر کتابچه راهنمای یا وب سایتی که در مورد آن نرم افزار نوشته شده است در دسترس است و بنابراین یک نرم افزار منبع باز قابل اعتماد باید به عنوان خطا طراحی شود. تا حد ممکن قابل تحمل باشد، تحمل خطا به معنای پشتیبانی از عملکرد سیستم دارای خطا است.

عملکرد: مهمترین ویژگی است. همه نرم افزارهای منبع باز باید برای عملکرد بهینه، نصب آسان و اجرای سریع تلاش کنند.

کاربردپذیری: در OSS به معنی یادگیری پذیری، کارایی و دسترسی، توانایی یادگیری و درک آسان نرم افزار است و ممکن است نیازی به استفاده از راهنمای کاربر نباشد. سهولت دسترسی به نرم افزاری اطلاق می شود که به راحتی و بدون نیاز به نرم افزار شخص ثالث اضافی قابل دسترسی باشد.

توابع: توابع شامل برآورده کردن نیازهای مورد انتظار کاربر، تصحیح خروجی مطابق با کاربر و تأیید اینکه نرم افزار در صورت نیاز به درستی کار می کند.

ویژگی های نرم افزار منبع باز

نرم افزار متن باز بخشی از زندگی روزمره ما است. نرم افزار منبع باز در تمام کارهایی که می خواهید با رایانه یا گوشی هوشمند خود انجام دهید، دخیل است، سیستم عامل های آیفون و اندروید با استفاده از نرم افزار منبع باز ساخته شده اند. همچنین برای رایانه باید از موزیلا یا گوگل کروم برای مرور استفاده کنید و موزیلا فایرفاکس یک مرورگر وب منبع باز است و همچنین گوگل کروم نسخه اصلاح شده پروژه مرورگر متن باز به نام Chromium است. در واقع، اینترنت همانطور که می دانیم بدون نرم افزار منبع باز و پیشگامان فناوری که به ایجاد فناوری وب منبع باز در سطح جهانی برای ایجاد اینترنت مدرن کمک کردند، مانند سیستم عامل لینوکس و وب سرورهای بسیار مهم آپاچی که درخواست را پردازش می کنند، وجود نخواهد داشت. برای یک صفحه وب خاص اگر با کلیک بر روی پیوند به وب سایتی که می خواهید از آن بازدید کنید، سرورهای وب آپاچی توسط داوطلبان توسعه دهنده و اعضای یک سازمان غیرانتفاعی به نام بنیاد نرم افزار آپاچی نگهداری می شوند.

کد منبع در دسترس است تا توسعه دهندگان بتوانند آن را برای انطباق با نیازهای فردی بهبود بخشند، و باگ ها و شکاف های امنیتی را می توان به راحتی و به سرعت با همکاری برنامه نویسان کشف و اصلاح کرد، هیچ شرکت تجاری نمی تواند چنین تعداد زیادی نرم افزار وارد کند.

هیچ حقی برای توزیع برنامه های OSS، اصلاحات و بهبود کد منبع در دسترس همه نیست و بنابراین هر کاربر OSS می تواند کد منبع را تغییر دهد، یعنی کیفیت نرم افزار به طور مداوم بهبود می یابد. هیچ حقوق انحصاری برای نرم افزار وجود ندارد، به این معنی که OSS برای همه باز است و هیچ برنامه نویس یا شرکتی نمی تواند تعیین کند که چگونه نرم افزار باید توسعه یابد.

معایب نرم افزار منبع باز

با وجود مزایایی که نرم افزار متن باز دارد، معایبی نیز دارد که به آنها اشاره می کنیم:

دشواری استفاده: راه اندازی و استفاده از برخی از برنامه های منبع باز ممکن است دشوار باشد و برخی دیگر ممکن است فاقد رابط کاربر پسند باشند، این می تواند بر کار شما تأثیر بگذارد.

مسائل مربوط به سازگاری: بسیاری از نرم افزارهای سخت افزاری خاص از سازنده موجود است، اگر درایور منبع باز وجود داشته باشد ممکن است با نرم افزار شما کار نکند و بالعکس، این یک هزینه اضافی است.

بدهی ها و ضمانت ها: با نرم افزار اختصاصی، توسعه دهندگان معمولاً غرامت و ضمانت نامه را به عنوان بخشی از قرارداد مجوز استاندارد ارائه می دهند. این به این دلیل است که آنها کنترل کامل و حق چاپ بر روی محصول و کد ضمنی آن را دارند. مجوزهای نرم افزار منبع باز سنتی معمولاً فقط دارای ضمانت محدودی هستند و هیچ گونه مسئولیت یا محافظت در برابر نقض ندارند.

نرم افزار متن باز در مقابل نرم افزار منبع بسته

روش منبع باز نوعی تفکر و همکاری در جامعه منبع باز است. این فلسفه مبتنی بر آزادی فکری و اصول اساسی است: شفافیت، همکاری، ارائه، شمول و اجتماع. تبادل ایده‌ها و برنامه‌های توسعه‌یافته توسط جوامع محلی منجر به پیشرفت‌های خلاقانه، علمی و فناوری در این گونه صنایع شده است: آموزش، دولت، قانون، بهداشت و تولید. این جنبش راهی برای یک جامعه جهانی برای همکاری، اشتراک گذاری و کمک به دستیابی به اهداف فردی و جمعی از طریق کد منبع ایجاد کرده است.

نرم افزار منبع باز مشارکتی است و برای استفاده، تغییر و به اشتراک گذاری کد منبع با یکدیگر به تولید جامعه و بررسی همتایان متکی است. توسعه دهندگان آمار، بینش و کد را برای ایجاد راه حل های نرم افزاری نوآورانه تر در سطح تیمی و فردی به اشتراک می گذارند. این برنامه انعطاف پذیر و مقیاس پذیر تضمین می کند که هر کسی با کد منبع می تواند آن را اصلاح، بهبود و توزیع مجدد کند تا قابلیت استفاده مجدد و دسترسی را بهبود بخشد. نرم افزار منبع باز با اصول اصلی تولید همتا و همکاری تیمی کار می کند و منجر به توسعه نرم افزار پایدارتر برای کاربران نهایی می شود.

نرم افزار منبع بسته (CSS) یک نرم افزار اختصاصی است و برای عموم مردم توزیع نمی شود. این برنامه رمزگذاری شده است، بنابراین تنها نویسندگان اصلی که کد را ایجاد کرده اند، توانایی کپی، تغییر، به روز رسانی و ویرایش کد را دارند. برنامه‌های بسته محدودیت‌هایی را برای کارهایی که کاربر نهایی می‌تواند با برنامه انجام دهد ایجاد می‌کند و از تغییر، اشتراک‌گذاری، کپی یا انتشار مجدد کد منبع جلوگیری می‌کند.

علاوه بر منبع باز و بسته، FOSS (نرم افزار منبع باز/رایگان) به کاربران اجازه می دهد تا از دیدگاه فلسفی تر به نرم افزار دسترسی داشته باشند. در چارچوب FOSS، بنیاد نرم‌افزار آزاد (FSF) برای محافظت از آزادی‌های کاربران و ابتکار منبع باز (OSI) برای اطمینان از ارزش‌های فنی نرم‌افزار مورد اعتماد وجود دارد. طیف گسترده ای از مجوزهای نرم افزار آزاد وجود دارد که می توانند مورد استفاده، اصلاح و فروش تجاری قرار گیرند، از جمله: مجوزهای GPL، LGPL و BSD.

چرا مردم ترجیح می دهند از نرم افزار منبع باز استفاده کنند؟

 مردم به چهار دلیل نرم افزار منبع باز را به نرم افزار اختصاصی ترجیح می دهند که اولین آنها عبارتند از:

کنترل

بسیاری از افراد نرم افزار متن باز را ترجیح می دهند زیرا کنترل بیشتری بر این نوع نرم افزارها دارند. آنها می توانند کد را بررسی کنند تا مطمئن شوند هر کاری را که نمی خواهند انجام نمی دهد، و می توانند قسمت هایی از آن را که دوست ندارند تغییر دهند. کاربران غیر برنامه نویس نیز از نرم افزار متن باز بهره می برند، زیرا می توانند از این نرم افزار برای هر هدفی که بخواهند بدون محدودیت استفاده کنند.

 آموزش

برخی از افراد نرم افزار منبع باز را دوست دارند زیرا به آنها کمک می کند تا برنامه نویسان بهتری شوند. از آنجایی که کد منبع برای همه در دسترس است و دانش‌آموزان می‌توانند به راحتی آن را مطالعه کنند، در حالی که در حال یادگیری ایجاد نرم‌افزار بهتر هستند. دانش‌آموزان همچنین می‌توانند کار خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و انتقادات و نظرات خود را به اشتراک بگذارند و در عین حال مهارت‌های خود را توسعه دهند. و حتی زمانی که افراد خطاهایی را در کد منبع نرم‌افزار کشف می‌کنند، می‌توانند آن خطاها را با دیگران به اشتراک بگذارند تا از انجام همان اشتباهات جلوگیری کنند.

 ایمنی

برخی از افراد نرم افزار منبع باز را ترجیح می دهند زیرا آن را امن تر و پایدارتر از نرم افزار اختصاصی می دانند. از آنجایی که هر کسی می‌تواند نرم‌افزار منبع باز را مشاهده و اصلاح کند، ممکن است خطاها یا حذفیاتی را که نویسندگان نرم‌افزار اصلی از قلم انداخته‌اند، کشف و تصحیح کنند. از آنجایی که بسیاری از برنامه نویسان می توانند بدون درخواست اجازه از نویسندگان اصلی، روی یک نرم افزار متن باز کار کنند، می توانند نرم افزار منبع باز را سریعتر از نرم افزارهای اختصاصی تعمیر، به روز رسانی و ارتقا دهند.

چند نمونه از محبوب ترین نرم افزارهای متن باز

وردپرس: وردپرس قطعا اولین چیزی است که به ذهن ما می رسد زیرا یک پلت فرم وبلاگ نویسی محبوب است که استفاده از آن آسان است و هم ویژگی های رایگان و هم تجاری را ارائه می دهد.

جوملا: یکی از برنامه های معروف مدیریت محتوا است که در نصب قدرتمند و با زبان PHP ساخته شده است، اما استفاده از آن کمی دشوارتر از وردپرس است و بر عرش سیستم های مدیریت محتوای قوی و امن در اینترنت می نشیند. همانطور که بسیاری از شرکت های بزرگ از آن استفاده می کنند.

دروپال: اگر وردپرس برنامه انتخابی برای طراحان وب است، دروپال برنامه انتخابی برای توسعه دهندگان وب است. دروپال بسیار قابل تنظیم است و پلاگین هایی را برای انجام هر کاری که می توانید تصور کنید ارائه می دهد. و همچنین یکی از پلتفرم های معروف در وب، و Technology Valley مفتخر است که یکی از کاربران آن است.

OpenCart: یک پلتفرم تجارت الکترونیک آنلاین برای خرید و فروش محصولات، کار با آن آسان است، قالب ها و افزونه های زیادی ارائه می دهد و کاملا بومی سازی شده است.

Movable Type : یک پلتفرم جدید وبلاگ نویسی که توسط یک تیم زن و شوهر با هدف ایجاد یک راه حل قدرتمند برای ایجاد و مدیریت محتوای وب با رابط کاربری آسان که از چندین وبلاگ و چندین وب سایت از یک مکان پشتیبانی می کند، ایجاد شده است. مشخصه آن امنیت بالا و قابلیت های بالا در سفارشی سازی است.

Plone: ​​اگر وردپرس بهترین کار را انجام نمی دهد و می خواهید یک سیستم مدیریت محتوای پیشرفته داشته باشید، Plone بهترین گزینه است زیرا قابلیت های وبلاگ نویسی، رویدادها، تقویم، مدیریت کاربر و بحث ها را در اختیار شما قرار می دهد. Plone در پایتون و روی سرور Zope نوشته شده است.

Typo3: یک سیستم مدیریت محتوای رایگان و متن باز است که با زبان PHP ساخته شده است و همچنین یکی از محبوب ترین و پرکاربردترین سیستم ها به خصوص در اروپا برای ساخت وب سایت می باشد.

Gallery: یک برنامه وب برای سازماندهی آلبوم های عکس که به شما امکان می دهد به راحتی عکس ها را مدیریت کنید، چه برای سایت های شخصی یا سایت های بزرگ.

Magento: مجنتو یکی از بهترین و قدرتمندترین نرم افزارهای متن باز برای ایجاد فروشگاه آنلاین می‌باشد.

Diaspora: یک پلت فرم شبکه اجتماعی منبع باز است.

Spree: بستری برای ایجاد یک فروشگاه آنلاین، ساخته شده در روبی

FrontAccounting: یکی از بهترین نرم افزارها یا برنامه های کاربردی مدیریت حساب وب منبع باز است که با کیفیت سیستم، افرادی که روی آن کار می کنند و جامعه اطراف آن مشخص می شود. این برای شرکت های کوچک است و با php نوشته شده است.

Feng Office: نرم افزار مدیریت پروژه، به اشتراک گذاری اسناد، تخصیص وظایف، اشتراک گذاری یادداشت ها، بحث ها، زمان بندی جلسات.

OpenERP: یکی از بهترین نرم افزارهای منبع باز در رده مدیریت دارایی های شرکتی، اگر به دنبال جایگزین مناسبی برای Oracle ERP هستید، OpenERP گزینه خوبی برای شرکت های کوچک و متوسط ​​است. این به زبان پایتون نوشته شده است و تمام ویژگی های آن به صورت رایگان در دسترس است.

OrangeHRM: این برنامه در پاکستان شروع شد، اما در حال حاظر به طور کلی گسترش یافته است و تمام جهان را در بر می گیرد. این برنامه یکی از بهترین برنامه های متن باز برای مدیریت منابع انسانی در سازمان ها محسوب می شود.

OpenEMR: برنامه ای برای مدیریت سوابق پزشکی الکترونیکی و مدیریت اقدامات پزشکی.

Pentaho: مدیریت هوش تجاری (BI).

راه حل باز Bonita: مدیریت فرآیند کسب و کار

به طور کلی، کاربرانی که برای وظایف خود به این نرم افزار متکی هستند، اطمینان حاصل می کنند که اگر نویسندگان اصلی نرم افزار کار بر روی آن را متوقف کنند یا از آن پشتیبانی کنند، ابزار آنها ناپدید نمی شوند یا تزلزل نمی کنند. علاوه بر این، نرم افزار منبع باز تمایل به یکپارچه سازی و اجرا بر اساس استانداردهای باز را دارد.

سخن پایانی

نرم افزار منبع باز تغییر شکل فناوری ما است و اغلب در زندگی روزمره ما مورد نیاز است و جامعه جهانی برنامه نویسانی که در پروژه های منبع باز مشارکت می کنند به توسعه نرم افزار منبع باز بدون وقفه در جستجوی کمال در این زمینه ادامه می دهند.